Πέμπτη, Δεκεμβρίου 06, 2007

Το καλύτερο στον κόσμο μας είναι το ότι ο καθένας μας ζει στον δικό του (Μέρος 1ο - Διαμονόλογοι)

Νιώθω πως πρέπει να εξηγήσω ή έστω να αιτιολογήσω.
Μ'αρέσει να λογίζομαι, να παραλογίζομαι, να μιλώ και να παραμιλώ, να νοώ και να παρανοώ. Είμαι χρόνια στο διαδίκτυο, σ'αυτόν τον "ιστό" με τις εκατομμύρια, κολημένες πάνω του, απόψεις και νιώθω πως έχω συζητήσει, διαβάσει και μιλήσει σχεδόν για τα πάντα.

Κι όμως σε όλον αυτόν τον κατακλυσμό πληροφορίας, επικοινωνίας και συναναστροφής γενικότερα, τόσο τα πρώτα συμπεράσματα όσο και τα τελευταία ανήκουν στην ίδια οπτική γωνία. Αρχίζοντας απ' το "Το καλύτερο στον κόσμο μας είναι το ότι ο καθένας μας ζει στον δικό του" και καταλήγοντας στο "η επικοινωνία χτυπά και στα χτυπήματά της η κοινωνία διαλύεται" ή σε μια απλή λέξη όπως το "Διαμονόλογοι", το συμπέρασμα στο οποίο κάθε φορά καταλήγω παραμένει ίδιο.

Αν δυσκολεύεστε να καταλάβετε τι ακριβώς εννοώ, αν πιστεύετε δλδ ότι τουλάχιστον η λεκτική "επικοινωνία" είναι ικανή για μια πολύ καλή συνεννόηση ανάμεσά μας, αν νομίζετε για τον οποιονδήποτε τρόπο επικοινωνίας ότι δεν είναι απλώς ένα βοήθημα για μια αρκετά έως εντελώς αφηρημένη ανταλλαγή σκέψεων, ιδεών, συναισθημάτων... Τότε το μόνο που μπορώ να πω για να γίνω ίσως λίγο πιο αντιληπτός είναι τα εξής:

- Έκοψα ένα όμορφο κλαδί και διακόσμησα το σαλόνι.
- Καλή ιδέα! (με χαμόγελο ή με θαυμασμό, μηχανικά ή αδιάφορα)

Δεν δίνουμε σημασία στο πόσο αφηρημένα είναι τα κάθε είδους "μηνύματα" έναντι των νοημάτων που τα "δημιούργησαν". Κι όμως, θα όφειλαν να τα εκφράζουν με τον πιο απόλυτο τρόπο. Συγκεκριμένα... Πως το έκοψα αυτό το κλαδί; Με το χέρι; Με κάποιο εργαλείο; Πόση ώρα μου πήρε; Από που το έκοψα; Τι ώρα; Ποιά μέρα; Γιατί; Με ποιά σκέψη; Με ποιόν φόβο; Με ποιά ιδέα; Με τι συναίσθημα; Ποιό ακριβώς κλαδί είναι πανέμορφο για μένα; Ένα κατάξερο; Ένα ανθισμένο; Μήπως ένα καμμένο; Πως ήταν το κλαδί; Δηλαδή, πόσο μεγάλο ήταν και γενικά ποιά η ακριβής εικόνα του; Πως είναι το σαλόνι χωρίς το κλαδί; Πως με το κλαδί; Τι γούστο έχω; Τι συναίσθημα μου δημιουργεί το να βλέπω στο σαλόνι αυτό το κλαδί και τι θα δημιουργούσε σε κάποιον άλλο; Εκατομμύρια πληροφορίες σχετικές με την άνωθι πρόταση μας διαφεύγουν και ίσως οι περισσότερες να φαίνονται ή και να είναι ασήμαντες, όχι όμως όλες. Κάποιες από αυτές μάλλον θα επηρέαζαν απόλυτα τον τρόπο με τον οποίο εκλήφθηκε η παραπάνω πρόταση και οτιδήποτε γενικότερα κάποιος εξέφρασε.

Προφέρουμε μια λέξη που εκφράζει ένα νόημα, μια ιδέα, μια εικόνα, ένα συναίσθημα, ένα κάτι οτιδήποτε και νομίζουμε ότι "επικοινωνήσαμε" με τον άλλο που την άκουσε, την διάβασε ή και την μάντεψε.
Λέμε "κλαδί" λοιπόν κι ο καθένας δίνει την δική του εικόνα στο συγκεκριμένο λεκτικό σύμβολο. Κάποιος σκέφτεται ένα ανθισμένο, κάποιος ένα καταπράσινο, κάποιος ένα ξερό και κάποιος άλλος ένα καρβουνιασμένο. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι κάθε λεκτικό σύμβολο έχει άπειρες πιθανές και διαφορετικές μεταξύ τους υποστάσεις. Και παράλληλα δεν είμαστε σε θέση να τις γνωρίσουμε ποτέ στο σύνολό τους, ακόμα κι αν κάποιος μπει στον κόπο να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για ένα και μόνο σύμβολο, προκειμένου να μας το περιγράψει επαρκώς. Γιατί; Επειδή αν μόνο για μια λέξη μπορούμε να αντιστοιχίσουμε δεκάδες ή χιλιάδες εικόνες, τι θα συνέβαινε για μια πρόταση; Για ένα ολόκληρο βιβλίο; Τελικά όντως θα συγκεκριμενοποιούσε περισσότερο; Ή τελικά το αποτέλεσμα θα ήταν παντελώς χαοτικό;
Ακούμε κάτι θεωρητικά "απλό", όπως το "Ο Τάκης την κοίταξε με αγάπη" κι ο καθένας ουσιαστικά έχει κάτι τελείως διαφορετικό κατά νου. Ως προς την ένταση, ως προς το ποιόν, ως προς το αποτέλεσμα, ως προς τις συνέπειες, ως προς τα επαγόμενα, ως προς τον εαυτόν του, ως προς τον οποιονδήποτε άλλο. Αλήθεια "ακούμε" αυτό ακριβώς που κάποιος είπε; Ή μήπως τελικά "ακούμε" την δική μας και ενοχλητικά διαφορετική εκδοχή, μιας χαοτικής τελικά σε διαφορετικά "σενάρια" πρότασης;

Νομίζετε αλήθεια ότι αυτό έχει να κάνει μόνο με την λεκτική επικοινωνία; Νομίζετε ότι όταν ακούτε ένα τραγούδι ή χαζεύετε μπροστά από έναν πίνακα, υπάρχει έστω και ένας που να τα αντιλαμβάνεται και συναισθάνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο; Με έναν έστω επαρκώς παρόμοιο; Εξαρτάται απ'το τι σημαίνει το "επαρκώς" για σας. Γιατί... ο καθένας ακόμα και το "επαρκώς" το αντιλαμβάνεται-αισθάνεται πολύ διαφορετικά από τον συνομιλητή του. Κανείς δεν έχει παρόμοιο ψυχικό κόσμο, εμπειρίες-αναμνήσεις, τρόπο σκέψης, αντίληψης, συναίσθησης. Κι αυτό είναι αρκετό για να δικαιολογεί μια από τις ειρωνικότερες και σαρκαστικές "ατάκες" μου όπως το ότι "Το καλύτερο στον κόσμο μας είναι το ότι ο καθένας μας ζει στον δικό του".